Zdzisław Sroczyński, znany również pod pseudonimem „Kompresor”, to postać o bogatej historii, urodzona 22 września 1906 roku w Ozorkowie. Był on znaczącą osobą w strukturach wojskowych, pełniąc funkcję majora saperów Wojska Polskiego.
W trakcie swojej służby związany był z Polskimi Siłami Zbrojnymi oraz Armią Krajową. Jako cichociemny, brał udział w wielu ważnych misjach, które miały wpływ na sytuację wojskową w Polsce.
Zmarł 23 stycznia 1996 roku w Birmingham, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii polskiego wojska.
Życiorys
Urodziny Zdzisława Sroczyńskiego miały miejsce w rodzinie Marcelego oraz Anieli ze Skałeckich. Po zakończeniu nauki w Szkole Realnej w Łęczycy przystąpił do matury, którą złożył w 1926 roku. Już w następnym roku rozpoczął swoją służbę wojskową, uczęszczając na Kurs Szkoły Podchorążych w Oficerskiej Szkole Piechoty, znajdującej się w Ostrowi Mazowieckiej.
W 1928 roku Zdzisław został przyjęty do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Po jej ukończeniu w 1931 roku, został wcielony do 2 batalionu mostów kolejowych w Legionowie, gdzie objął funkcję dowódcy plutonu 4 kompanii. W marcu 1938 roku stanął na czele kompanii saperów kolejowych. Nie minęło dużo czasu, a w marcu 1939 roku przebywał na kursie, co przygotowało go do kolejnych wyzwań.
W sierpniu 1939 roku, w czasie mobilizacji, objął dowództwo nad 13 kompanią mostów kolejowych. W trakcie wrześniowej kampanii jego zespół odpowiedzialny był za naprawę torów kolejowych na przydzielonym odcinku linii Skarżysko-Kamienna–Sandomierz. 21 września, po przekroczeniu granicy z Węgrami, został internowany. Do Francji dotarł 26 listopada, gdzie służył jako dowódca kompanii w Centrum Wyszkolenia Saperów usytuowanym w Sainte-Gemmes-sur-Loire.
W czerwcu 1940 roku udało mu się ewakuować do Wielkiej Brytanii, gdzie został włączony do oficerskiego zgrupowania saperów. Od 1 października 1940 roku był częścią załogi pociągu pancernego. Służbę w armii brytyjskiej w Afryce Zachodniej pełnił od 1 września 1941 roku do 8 sierpnia 1943 roku. W pewnym momencie postanowił wrócić do kraju i po przeszkoleniu w zakresie dywersji, 12 kwietnia 1944 roku złożył przysięgę w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.
Jego zrzut w Polsce miał miejsce w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku podczas operacji „Staszek 2”, którą kierował mjr naw. Eugeniusz Arciuszkiewicz. Zrzucony na teren placówki odbiorczej „Wilga” koło wsi Szczawa, znalazł się w dyspozycji 1 pułku strzelców podhalańskich Armii Krajowej, gdzie zajmował się nauczaniem minerstwa dowódców kompanii oraz plutonów.
Po rozwiązaniu Armii Krajowej uczestniczył w ewakuacji pułku, a od 26 stycznia 1945 roku działał w strukturach NIE oraz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Wyszedł z Polski jesienią 1945 roku i 27 października zgłosił się w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Po upływie kilku miesięcy został ponownie zrzucony do Polski w nieznanej misji i niejasnych okolicznościach, ponownie wracając do Wielkiej Brytanii. Został zdemobilizowany 17 września 1946 roku, a następnie wstąpił do PKPR, kończąc swoją służbę 17 września 1948 roku.
Po zakończeniu kariery wojskowej osiedlił się w Aberdeen, a później w Birmingham. W życiu prywatnym był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona obdarzyła go synem Zdzisławem, urodzonym w 1939 roku. Jego drugą partnerką była Winifred Robertson, z którą miał pięcioro dzieci: Josefa, Michaela (ur. 1941), Jana, Annę (później Dorrington) oraz Krystynę (później Fogg).
Awanse
W ciągu swojej kariery wojskowej Zdzisław Sroczyński osiągnął szereg awansów, które odzwierciedlają jego rozwój i umiejętności w zakresie inżynierii oraz saperów. Poniżej przedstawiono daty oraz rangi, jakie uzyskał w swojej służbie.
- Podporucznik – 15 sierpnia 1931 roku, ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1930 roku oraz 30. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
- Porucznik – 12 marca 1933 roku, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku oraz 34. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
- Kapitan – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku oraz 61. lokatą w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa,
- Major – ze starszeństwem z dniem 26 grudnia 1944 roku.
Ordery i odznaczenia
W bogatej historii Zdzisława Sroczyńskiego można znaleźć wiele wyróżnień, które odzwierciedlają jego odwagę i poświęcenie. Wśród najważniejszych odznaczeń, które zdobył, znajdują się:
- krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
- krzyż Walecznych – czterokrotnie,
- medal za Odwagę w Sprawie Wolności (Wielka Brytania).
Przypisy
- Rybka i Stepan 2006 r., s. 810.
- Rybka i Stepan 2006 r., s. 250.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 14.03.1933 r., s. 55.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 15.08.1931 r., s. 309, 315.
- Zarzycki 1994 r., s. 23-24.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Eugeniusz Szubert (major) | Wacław Fabijanowski | Bogusław Żórawski | Józef Kubiak (żołnierz)Oceń: Zdzisław Sroczyński