Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie

---

Historia

Osadnicy zaczęli przybywać do Ozorkowa od 1807 roku, a wśród nich przeważali pracownicy związani z przemysłem sukienniczym. W grupie tych imigrantów znajdowało się wielu ludzi pochodzenia zagranicznego. Emigracja ta była kontynuowana po tym, jak Ozorków uzyskał prawa miejskie w 1816 roku. Osoby napływowe osiedlały się również w okolicznych miejscowościach, takich jak Słowik, Pustkowa Góra, Tkaczewska Góra, Władysławów, Mariampol czy Bądków.

Większość ludności przybyłej do Ozorkowa była wyznawcami luteranizmu. W związku z tym, w 1814 roku, powstał związek ewangelików, który obejmował zarówno miasto, jak i pobliskie wsie. Ludem duszpasterskim na tym terenie zajął się ks. Fryderyk Ferdynand Schulz. Na mocy decyzji Państwowej Komisji do spraw Religii i Kultury, 5 czerwca 1826 roku powołano samodzielną parafię w Ozorkowie. Właściciel miasta, Ignacy Starzyński, przekazał dla parafii ziemię oraz ogród dla księdza, a także zobowiązał się do wypłacania mu pensji.

Wraz z utworzeniem parafii zrodziła się potrzeba budowy kościoła oraz drewnianej dzwonnicy. Pierwszym proboszczem został ks. Karol Fryderyk Haberfeld, który wcześniej pracował w Warszawie, a jego następcą w 1836 roku był ks. Edward Stiller. Parafia przyciągnęła do siebie zamożne rodziny fabrykanckie, które inwestowały znaczne sumy w jej rozwój. W rezultacie, w latach 1840–1842, zrealizowano projekt budowy nowej świątyni, która została poświęcona 9 października 1842 roku przez ks. superintendenta Módla z Kalisza. W kościele umieszczono także dwie tablice pamiątkowe dla jego fundatorów.

W 1841 roku do parafii ozorkowskiej dołączony został filiał w Łęczycy. Dwa lata później, w 1850 roku, powstała murowana plebania. Ks. Edward Stiller sprawował swą posługę do śmierci w 1879 roku, zostając pochowanym na cmentarzu w Ozorkowie. Po nim funkcję duszpasterza przejął ks. Edward Wilhelm Władysław Lemon. W 1882 roku radny parafialny Henryk Schlosser na własny koszt zbudował nową, murowaną dzwonnicę oraz zrealizował renowację kościoła, szkoły trzyklasowej i wybudował dom starców, który został poświęcony 15 kwietnia 1889 roku.

W 1891 roku na terenie cmentarza wybudowano budynek dla grabarza oraz kaplicę. Przed wybuchem I wojny światowej, parafia w Ozorkowie znajdowała się w gronie najzamożniejszych w kraju. Ks. Edward Lemon zmarł 15 kwietnia 1910 roku, a jego obowiązki po nim przejął ks. Leon Witold May. W 1916 roku rozpoczął działalność chór prowadzony przez Adolfa Modro. W 1913 roku proboszczem został ks. Adolf Henryk Rondthalter, który pełnił tę funkcję do 1918 roku, a potem w 1919 roku zastąpił go ks. Paweł Otto do 1924 roku.

W 1925 roku nowym proboszczem został ks. Teodor Bergmann, natomiast w latach 1935-1936 ksiądz Adolf Cerecki pełnił rolę wikariusza rezydującego w Łęczycy. W 1935 roku zbudowano budynek domu modlitwy filiału Władysławów-Kwilno, który służył także jako siedziba szkoły, w której nauczał Julian Witzke, również kantor filiału. Kantorzy wspierali lokalne społeczności ewangelickie oraz prowadzili niedzielne nabożeństwa, natomiast posługi świąteczne organizowane były przez księdza z Ozorkowa.

Filiał w Łęczycy został przekształcony w samodzielną parafię w 1936 roku, której administratorem został ks. Adolf Cerecki. Po II wojnie światowej kościół w Ozorkowie został odebrany parafii i zamieniony na oboz dla ludności niemieckiego pochodzenia. Również budynki parafialne zostały zajęte i zamienione w mieszkania lokatorskie, a zbór stracił opiekę duszpasterską. Po likwidacji obozu, świątynia została przekazana Kościołowi rzymskokatolickiemu.

Pierwsze powojenne nabożeństwa dla ewangelików rozpoczęły się pod koniec 1947 i na początku 1948 roku na terenie cmentarza. Prowadzone były przez ks. Karola Kotulę z Łodzi, który został administratorem parafii decyzją Konsystorza. W 1953 roku kościół parafialny został zwrócony luteranom, a funkcje administratorów parafii pełnili po wyborze ks. Kotuli na biskupa, księża łódzcy. W 1954 roku stanowisko to objął ks. Woldemar Gastpary, który współpracował z parafianką Anną Sznajder w procesie rewindykacji mienia zboru. W tym czasie w parafii pracowali także praktykanci: w latach 1954-1955 Janusz Narzyński oraz od 6 maja 1955 roku Janusz Werner, który po ordynacji 15 kwietnia 1956 roku został wikariuszem, a w 1958 administratorem.

W lipcu 1980 roku wikariuszem został ks. Marcin Undas, a w 1987 roku został administratorem parafii. W 1997 roku w Ozorkowie miał miejsce Zjazd Chórów Diecezji Warszawskiej. W latach 1999-2000 zrealizowano remont budynku plebanii, a w 2005 roku poprawiono stan sali parafialnej.

Współczesność

Nabożeństwa w Kościele Dwunastu Apostołów odbywają się regularnie w każdą niedzielę oraz w święta. Parafia zaangażowana jest także w różnorodne akcje charytatywne, takie jak przygotowywanie prezentów świątecznych dla dzieci na Ukrainie, a także działa na rzecz dzieci z Ozorkowa. W ramach działalności edukacyjnej, odbywają się godziny biblijne, lekcje religii oraz spotkania dla dzieci, prowadzone przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Miłość Edukacja Dojrzałość w ramach Ozorkowskiego Klubu Dobrej Nowiny.

W parafii funkcjonuje również wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego, co przyczynia się do wparcia osób potrzebujących wsparcia.

Ważnym elementem funkcjonowania parafii jest administracja dwoma czynnymi cmentarzami ewangelickimi:

• w Ozorkowie,
• w Łęczycy.

Warto również wspomnieć, że parafianie byli kiedyś chowani na kilku nieczynnych już cmentarzach, w tym:

• w Ozorkowie – usytuowany przy ul. Cmentarnej, od zachodu ograniczony ulicą Sienkiewicza, znajduje się na stoku wysoczyzny opadającym ku południu i zachodowi, tak samo, jak sąsiadujący od północy tzw. „stary” cmentarz rzymskokatolicki,
• w pobliżu mieścił się dawny kirkut przy ul. Sosnowej, który funkcjonował w latach 1821–1942, oraz,
• dawny cmentarz choleryczny z XIX wieku, usytuowany w okolicy ul. Nowokrzeszewskiej i Wiejskiej.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie

---